Tomasz Lis

---

Młodość

Jest synem Stefana Lisa (ur. 1937) oraz Wandy, z domu Adamkiewicz (1946–2016). Wczesne lata spędził w Zielonej Górze, gdzie ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Edwarda Dembowskiego. Po wysiłkach związanych z próbą dostania się na studia medyczne na Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, które skończyły się niepowodzeniem, podjął naukę na kierunku dziennikarskim na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Równocześnie podjął również studia prawnicze, jednak ostatecznie ich nie zakończył.

W trakcie studiów miał okazję zdobyć doświadczenie zawodowe, pracując dorywczo na torfowiskach w Norwegii i Wielkiej Brytanii. W Londynie podejmował różnorodne prace, takie jak ogrodnik, pracownik gospodarczy oraz budowlaniec. Dodatkowo, był zatrudniony w wytwórni naszyjników. Po ukończeniu dziennikarstwa w Polsce, w semestrze 1991/1992 wyruszył na roczne stypendium naukowe do jezuickiego Uniwersytetu Loyoli w Nowym Orleanie.

Kariera dziennikarska

Debiut Tomasza Lisa w prasie miał miejsce 8 listopada 1984 roku, kiedy to opublikował artykuł dotyczący warszawskich barów mlecznych w „Sztandzie Młodych”. Przez następne lata, pisał różnorodne reportaże i artykuły dla tej gazety. W trakcie czwartego roku studiów dziennikarskich, odnotował pierwsze sukcesy, wygrywając otwarty konkurs na reportera w Telewizji Polskiej. W efekcie, jego debiut na antenie miał miejsce 3 maja 1990 roku, kiedy to prowadził wieczorne wydanie serwisu informacyjnego, znanego jako Wiadomości.

Już dwa miesiące po rozpoczęciu kariery w Telewizji Polskiej, Lis zrealizował wywiad z ówczesnym prezydentem Wojciechem Jaruzelskim. Jego ścieżka zawodowa szybko się rozwijała, stając się sprawozdawcą w Senacie, a w styczniu 1991 roku objął stanowisko głównego sprawozdawcy parlamentarnym TVP. Dodatkowo, prowadził telewizyjne studio olimpijskie, a w latach 1994–1997 pełnił funkcję korespondenta TVP w Stanach Zjednoczonych. Dodatkowo w latach 90. angażował się w pisanie tekstów do „Polityki”.

Po powrocie do Polski w 1997 roku, Lis rozpoczął pracę w nowo powstałej stacji TVN, gdzie współtworzył stację wraz z Grzegorzem Miecugowem i Milanem Suboticiem. Przez długi czas był prowadzącym główne wydanie Faktów, które można było śledzić od poniedziałku do piątku. W 1999 roku zyskał status felietonisty w magazynie „Wprost”, a również był jednym z komentatorów w rubryce „To był tydzień” w „Gazecie Wyborczej”. Od 2003 roku stawał się regularnym gościem poranków radiowych w Tok FM, komentując na bieżąco sytuację w Polsce oraz na świecie.

Niniejszy etap kariery został dodatkowo wzbogacony o rolę dyrektora programowego telewizji Polsat, do którego Lis dołączył 1 września 2004 roku. Mimo że nie był już prowadzącym podczas głównego wydania Wydarzeń, zarezerwowano mu czas na codzienne komentarze. Jego program publicystyczny „Co z tą Polską?” był emitowany od 30 września 2004 roku. W czerwcu i lipcu 2006 roku, wraz z Przemysławem Pełką, relacjonował inauguracyjne wydarzenia Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Niemczech.

Jednakże 19 września 2007 roku, Lis został odsunięty od kierowania Wydarzeniami przez prezesa Polsatu Zygmunta Solorza-Żaka. Dzień później opuścił stację. Odejście to wzbudziło wiele kontrowersji, ponieważ spekulowano, że zostało wymuszone przez nowe władze polityczne związane z rządem Prawa i Sprawiedliwości, które miały wpływ na właściciela stacji. Lis opisał te zdarzenia w wywiadzie radiowym, w którym potwierdził, iż Polsat podlegał „brutalnym atakom” w związku z jego pracą. Krytyka dotycząca jego sytuacji pojawiła się ze strony Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rady Etyki Mediów. Warto dodać, że z Polsatem rozstała się również Hanna Lis, jego ówczesna partnerka życiowa oraz współpracowniczka.

Po zakończeniu współpracy z Polsatem w 2007 roku, Lis rozpoczął nową przygodę, emitując program „Co z Polską?” dla portalu Gazeta.pl. W latach 2007-2009 był także regularnym felietonistą w dziale Opinie dziennika „Polska The Times”. Od 25 lutego 2008 roku prowadził cotygodniowy program „Tomasz Lis na żywo” w TVP2, wracając w ten sposób do publicznej telewizji po eliminacji z telewizji komercyjnych. Produkcja programu była realizowana przez jego własną firmę Tomasz Lis Deadline Productions.

25 maja 2010 roku Lis objął stanowisko redaktora naczelnego tygodnika „Wprost”. Pełnił je do lutego 2012 roku, kiedy to rozstał się z redakcją, oskarżany o konflikt interesów związany z tworzeniem nowego portalu, NaTemat.pl, którego jest współwłaścicielem. Wszystko to doprowadziło do konfliktu z wydawcą Michałem Lisieckim, a w 2015 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok nakazujący Lisowi przeproszenie powoda.

26 marca 2012 roku rozpoczął pracę jako redaktor naczelny polskiej edycji „Newsweeka”, wydawanej przez firmę Ringier Axel Springer Polska. Jego program „Tomasz Lis na żywo” zniknął z anteny TVP 25 stycznia 2016 roku, w wyniku zakończenia współpracy z telewizją publiczną. W latach 2016–2020 prowadził cotygodniowe audycje na stronie internetowej tygodnika „Newsweek Polska”, które były również dostępne na platformie VOD. Ostatecznie w 2020 roku audycja stała się płatną subskrypcją, a na YouTube pojawiały się jedynie krótkie urywki z odcinków.

1 sierpnia 2019 roku Lis stał się felietonistą w dzienniku „Fakt”, jednak już 8 sierpnia zdecydowano o zawieszeniu z nim współpracy, co było wynikiem protestów ze strony części pracowników tabloidu. W styczniu 2021 roku jego program w „Newsweeku” został zastąpiony nową audycją „Świat_pl”, dostępną w formie podcastu lub videocastu, skierowaną do subskrybentów Newsweek.pl oraz Mediaklub.pl. Pierwszy odcinek ukazał się również na głównej stronie Onetu. 24 maja 2022 roku Ringier Axel Springer Polska ogłosił zakończenie współpracy z Tomaszem Lisem.

Kolejny etap kariery rozpoczął, zakładając 10 marca 2023 kanał „Tomasz Lis Oficjalnie” na YouTube.

Zaangażowanie polityczne

26 stycznia 2004 roku tygodnik „Newsweek Polska” opublikował wynik badania przeprowadzonego przez firmę PBS, z którego wynika, że Tomasz Lis ma duże szanse na zwycięstwo w nadchodzących wyborach prezydenckich. Z przeprowadzonego badania wynikało, że 43% Polaków byłoby skłonnych oddać swój głos na tego znanego dziennikarza. Gdyby doszło do drugiej tury z Lechem Kaczyńskim, Lis mógłby wygrać wynikiem 64% do 36%. W z kolei w hipotetycznym starciu z Andrzejem Lepperem, przewaga mogłaby wynosić aż 80:20.

W rankingu preferencji wyborczych, Lis przegrywał jedynie z Jolantą Kwaśniewską, żoną ówczesnego prezydenta, osiągając stosunek 43% do 57%. Ważne jest jednak, że sama Kwaśniewska publicznie ogłaszała, że nie planuje swojej kandydatury w nadchodzących wyborach.

W obliczu narastających spekulacji dotyczących możliwości jego startu w wyborach prezydenckich oraz niejasnych jego własnych deklaracji, Tomasz Lis został zawieszony w obowiązkach redakcyjnych w TVN w programie Fakty. Nieco później, 10 lutego 2004 roku, dziennikarz stracił pracę z powodu rzekomego niedotrzymania warunków umowy. W odpowiedzi na te wydarzenia Lis ogłosił, że zamierza pozwać stację telewizyjną, a później formalnie złożył pozew przeciwko TVN. Ostatecznie jednak sprawa zakończyła się ugodą obu stron.

Warto również zaznaczyć, że w 2018 roku Lis aktywnie uczestniczył w protestach organizowanych przez Komitet Obrony Demokracji, które były wymierzone przeciwko nowemu rządowi powołanemu przez Prawo i Sprawiedliwość.

Kontrowersje

Wiele kontrowersji związanych z działalnością Tomasza Lisa, znanego dziennikarza, zdominowało polski krajobraz medialny przez ostatnie lata. W czerwcu 2008 roku w czasopiśmie „Dziennik” ukazał się artykuł Luizy Zalewskiej, który odnosił się do oskarżeń pracowników redakcji „Wydarzeń”. Dziennikarze oskarżali Lisa oraz Hannę Smoktunowicz o nieetyczne zachowanie, wulgarne praktyki oraz regularne poniżanie współpracowników, wykorzystując przy tym ich życie osobiste. Na reakcję, która mogłaby zmienić ten stan, zdecydowali się jedynie w ostrzeżeniu, nie podejmując kroków prawnych przeciwko „Dziennikowi” czy samej Zalewskiej.

Kolejnym istotnym momentem w karierze Lisa było zdarzenie z 7 grudnia 2009 roku, kiedy to w programie „Tomasz Lis na żywo” dopuścił się manipulacji i naruszenia zasad obiektywizmu, co zauważyła Rada Etyki Mediów. Wykorzystał on antenę TVP do wpływania na zagadnienia osobiste, zapraszając jednocześnie do studia adwokata, który reprezentował go w trwającym postępowaniu sądowym.

W 2013 roku Tomasz Lis został nominowany przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich do antynagrody „Hiena Roku”. Wyróżnienie to dotyczyło jego działań, które przekraczały standardy dziennikarskie, w szczególności publikacji kontrowersyjnej okładki tygodnika „Newsweek”. Okładka ta, przedstawiająca chłopca klęczącego przed księdzem, wywołała falę oburzenia z uwagi na obrażające uczucia religijne skojarzenia.

Na początku września 2015 roku w „Newsweek Polska” ukazał się artykuł Wojciecha Cieśli i Michała Krzymowskiego poświęcony Piotrowi Dudzie, przewodniczącemu NSZZ „Solidarność”. Artykuł poruszał temat luksusowych wakacji Dudy, sugerując, że część kosztów pokrywana była z funduszy związku. W wyniku tych publikacji nadano sprawie charakter procesu sądowego, zakończonego w 2018 roku wyrokiem nakazującym Lisowi opublikowanie sprostowania. Dziennikarz, jako redaktor naczelny, wcześniej odmawiał przyjęcia tych konsekwencji.

W trakcie kampanii prezydenckiej w 2015 roku Lis dopuścił się kolejnego incydentu, kiedy to w programie „Tomasz Lis na żywo” powołał się na Twitterowy wpis, który miał rzekomo należeć do Kingi Dudy, córki Andrzeja Dudy. Wpis sugerował, że Duda planuje wymusić na reżyserze Paweł Pawlikowski zwrot nagrody Oskara. Później okazało się, że profil był fałszywy, co zakończyło się przeprosinami zarówno ze strony Lisa, jak i TVP w stosunku do Dudy.

24 czerwca 2022 roku opublikowano artykuł autorstwa Szymona Jadczaka, który ujawniał zarzuty dotyczące mobbingu, stawiane Lisowi przez pracowników „Newsweeka”. W wywiadzie dla radia Tok FM, Lis określił oskarżenia jako „zestaw półprawd i bzdur”. Mimo tego, Ringier Axel Springer Polska, wydawca „Newsweek Polska”, potwierdził, że w sprawie Lisa powołano specjalną komisję. W odpowiedzi na te doniesienia, radio Tok FM zawiesiło współpracę z dziennikarzem, a kontrola Państwowej Inspekcji Pracy nie potwierdziła doniesień o mobbingu.

W październiku 2022 roku, Rafał Kalukin w tygodniku „Polityka” informował, że powodem zwolnienia Tomasza Lisa z „Newsweeka” były nie tylko zarzuty mobbingu, ale również oskarżenie o napaść seksualną na jedną z pracownic wydawnictwa Ringier Axel Springer Polska. W maju 2024 roku, Szymon Jadczak potwierdził ten zarzut, publikując tekst w Wirtualnej Polsce, który ujawniał zeznania kobiet składających skargi przeciwko Lisowi. Prokuratura, mimo złożonych zgłoszeń o naruszenie nietykalności, umorzyła sprawę z powodu przedawnienia zarzutów.

Antynagroda

W 2015 roku Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznało Tomaszowi Lisowi antynagrodę o nazwie „Hiena Roku”. Uzasadnieniem tej kontrowersyjnej decyzji były wielokrotne naruszenia zasad etyki dziennikarskiej. Mimo wcześniejszych zapowiedzi, dziennikarz zrezygnował z odebrania tej nagrody, co wzbudziło dodatkowe emocje wśród opinii publicznej.

Życie prywatne

Matka Tomasza Lisa była zatrudniona w administracji szpitalnej w Zielonej Górze, natomiast jego ojciec pracował jako inżynier zootechnik w Wojewódzkiej Stacji Hodowli Zwierząt w Zielonej Górze. Pochodzenie jego ojca sięga rodziny, która od pokoleń mieszkała w Krotoszynie. Z kolei matka, pochodząca ze Święcian na Wileńszczyźnie, przybyła do Polski jako ekspatriantka w 1946 roku. Dziadek Tomasza, Józef Adamkiewicz, był nauczycielem i niestety zmarł w 1946 roku, tragicznie postrzelony przez funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej.

3 czerwca 1994 roku, dziennikarz wziął ślub z dziennikarką Kingą Rusin, z którą doczekał się dwóch córek: Poli, urodzonej 15 listopada 1996 roku oraz Igi, która przyszła na świat w 2000 roku. Niestety, małżeństwo to zakończyło się rozwodem 27 czerwca 2006 roku. Następnie, 19 października 2007 roku, zawarł związek małżeński z dziennikarką Hanną Lis w polskim konsulacie w Rzymie. Ich związek również nie przetrwał próby czasu; w styczniu 2018 roku media doniosły o jego rozpadzie, a formalne rozwody miały miejsce w 2022 roku.

W sferze duchowej, Tomasz Lis jest katolikiem i jednocześnie opowiada się za rozdziałem Kościoła od państwa. Interesuje się sportem, a w szczególności żużlem, kibicując drużynie Falubazu Zielona Góra. Pasjonuje się także piłką nożną, co odzwierciedla w swoich artykułach prasowych oraz aktywności na Twitterze, gdzie chętnie dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Jest zagorzałym kibicem zespołu Real Madryt.

W młodzieńczych latach, Tomasz Lisa angażował się w pływanie, będąc członkiem klubu „Transbud Zielona Góra”. Jego aktywność sportowa obejmuje także bieganie; jest maratończykiem, który zdołał przebiec co najmniej 10 maratonów, w tym także za granicą, na przykład w Nowym Jorku. Dodatkowo, interesuje się kulturą i polityką Bliskiego Wschodu.

W swoim życiu osobistym przeszedł przez cztery udary mózgu, które pozostawiły mu trudności takie jak szczękościsk oraz zaburzenia mowy.

Nagrody i odznaczenia

Tomasz Lis zdobył wiele prestigowych nagród i odznaczeń, które wyróżniają jego wkład w polskie dziennikarstwo. Poniżej prezentujemy niektóre z nich:

• dziewięć Wiktorów, w tym Super Wiktor w 2006,
• tytuł Dziennikarza Roku w latach 1999, 2007 i 2009,
• laureat konkursu Telekamery w latach 2002 (za „Fakty”) oraz w 2006 (za „Co z tą Polską?”),
• laureat Nagrody Kisiela w 2005,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany za wybitne osiągnięcia w działalności na rzecz wolności słowa w Polsce oraz za wkład w rozwój wolnych mediów i niezależnego dziennikarstwa; odznaczenie to nadane przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w dniu 30 maja 2014.

Książki

Oto książki autorstwa Tomasza Lisa, które ukazały się na przestrzeni lat:

• 1994: Jak to się robi w Ameryce,
• 1997: Zawód korespondent,
• 1998: LISt z Ameryki,
• 1999: Wielki finał. Kulisy wejścia Polski do NATO,
• 2002: ABC dziennikarstwa, współautor – wraz z Krzysztofem Skowrońskim i Mariuszem Ziomeckim,
• 2003: Co z tą Polską?,
• 2004: Nie tylko Fakty,
• 2006: Polska, głupcze!,
• 2007: PIS-neyland,
• 2008: My, Naród,
• 2016: A nie mówiłem?,
• 2018: Historia prywatna,
• 2019: Umrzeć za Gdańsk,
• 2023: Tomasz Lis. Na żywo.

Pozostałe informacje

– W październiku 2017 roku Tomasz Lis i jego była żona, Kinga Rusin, ogłosili publicznie oświadczenie dotyczące nieudanej próby szantażu wobec ich starszej córki, Poli.

– Z powodu licznych prób podszywania się pod niego, które prowadziły do wielu nieporozumień, w październiku 2015 roku Lis zdecydował się opublikować na stronie internetowej tygodnika Newsweek Polska nagranie wideo. Celem tego nagrania było zaprezentowanie jego jedynego profilu w mediach społecznościowych, który można znaleźć na Twitterze pod nickiem „lis_tomasz”. Warto zauważyć, że profil Tomasza Lisa jest najpopularniejszym kontem wśród polskich dziennikarzy na tej platformie, z imponującą liczbą 908 tysięcy obserwujących, według danych z czerwca 2020 roku.

– Dodatkowo, poza swoimi komentarzami dla innych mediów, w okresie od 22 lutego 2012 do 13 grudnia 2016 Tomasz Lis prowadził również bloga. Był to jedyny blog w jego profesjonalnej karierze, a wpisy, które publikował, często miały emocjonalny ładunek. Blog był umiejscowiony na portalu naTemat.pl, którego Lis jest współwłaścicielem. Dzięki temu miał pełną kontrolę nad kształtem publikowanych treści. W trakcie swojego odejścia z TVP w 2016 roku, jego blog stanowił jedyne medium, w którym opisał swoją wersję wydarzeń związanych z brakiem przedłużenia kontraktu. W swoich wpisach ujawnił koszty produkcji swojego programu, a także oszacowania odnoszące się do zysków TVP2 z reklam emitowanych przed i po jego programie.

– W 2010 roku Lis brał udział w postprodukcji polskiej wersji filmu animowanego Biała i Strzała podbijają kosmos, gdzie użyczył swojego głosu postaci prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego.

---

Oceń: Tomasz Lis

---