Ochla, znana wcześniej jako Ochelhermsdorf (do 1945 roku), to interesująca część Zielonej Góry, która pełni rolę osiedla administracyjnego oraz jednostki pomocniczej miasta. Historia tego miejsca jest bogata i sięga czasów, gdy funkcjonowało jako samodzielna wieś.
Do 31 grudnia 2014 roku Ochla funkcjonowała jako odrębna wieś, jednak od 1 stycznia 2015 roku stała się integralną częścią Zielonej Góry, co znacząco wpłynęło na jej rozwój i infrastrukturę.
Warto także wspomnieć, że w latach 1954–1972 miejscowość była siedzibą władz gromady Ochla a po reorganizacji administracyjnej w latach 1975–1998 wchodziła w skład województwa zielonogórskiego. W Ochli, do dziś można odnaleźć pozostałości po stacji kolejowej, która świadczy o znaczeniu komunikacyjnym tej osady na przełomie lat.
Położenie
Ochla, malownicza dzielnica Zielonej Góry, jest otoczona przez kilka interesujących miejscowości, co potwierdza jej strategiczne położenie. Na północnym krańcu sąsiaduje z Jędrzychowem, który oferuje swój unikalny urok i charakter.
Na południu znajduje się Jeleniów, kolejna dzielnica, która posiada swoje atrakcje oraz infrastrukturę. Z kolei na wschodzie graniczy z Kiełpinem, znanym z pięknych krajobrazów i spokojnej atmosfery.
Wracając na zachód, Ochla sąsiaduje z osadą Łochowo w gminie Świdnica, co sprawia, że jest to doskonałe miejsce dla osób, które cenią sobie bliskość natury oraz możliwość szybkiego dostępu do pobliskich miejscowości.
Integralne części
W tej sekcji zostaną przedstawione kluczowe składniki, które tworzą obszar Ochli i jej integralne części.
Nazwa | Typ | Lokalizacja |
---|---|---|
Piskorze | Przysiółek | ul. Ochla-Zielonogórska |
Włosań | Przysiółek | ul. Ochla-Osiedlowa |
Historia
Wieś Ochla, znana także z historycznych zapisów, po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach w 1305 roku jako Hermansdorf. Z czasem, bo około 1400 roku, opublikowano pierwsze informacje dotyczące ówczesnych właścicieli – były to Hans i Kunz von Knobelsdorf. Przed rokiem 1532 wieś została podzielona na dwie części: Ochlę Górną oraz Ochlę Środkowo-Dolną. Właścicielem Ochli Górnej był Christoph von Knobelsdorf, z kolei Nickel von Rothenburg zarządzał Ochlą Środkowo-Dolną. Przez wieki zmieniało się wielu właścicieli dóbr, co miało istotny wpływ na historię wsi.
W 1614 roku, majątek w Ochli Górnej znalazł się w rękach Barbary von Dohna, a następnie w 1654 roku przeszedł w posiadanie przedstawiciela rodu von Gersdorf. W roku 1681, jak wskazują źródła, ojczyzną tych terenów był Otto von Unruh, a od 1722 do 1745 należał do Christopha Erdmanna von Nassaua. Jego spadkobiercy pozostawali w Ochli aż do 1789 roku. W 1790 roku majątek został zakupiony przez hrabiego Ludwiga Friedricha von Schlabrendorfa oraz jego małżonkę. Rok później opublikowano raporty dotyczące wsi, które ujawniały, że w Ochli Górnej znajdowały się m.in. 2 folwarki, dwór, 3 młyny wodne, a także 93 gospodarstwa, w których mieszkało 486 osób.
Do roku 1845 majątek w tej części miejscowości pozostawał w rękach rodziny Schlabrendorfów. Z kolejnym wiekiem, właściciele zmieniali się wielokrotnie. W 1903 roku do Franza Biecka, natomiast w następnym był już pod zarządem Arno Rassmusa. Ostatnim przedwojennym posiadaczem dworu był ogrodnik Albert Bohr.
Aktualna nazwa wsi, Ochla, wzięła swoją etymologię od przepływającej obok rzeki, Śląskiej Ochli (niem. Ochel). Istnieją dwie główne teorie dotyczące jej pochodzenia – historyk Otto Wolf sugerował, iż wywodzi się ona od polskiego słowa „ochłoda”, natomiast August Föerster powiązał ją z niemiecką ochrą, czyli żelazową glinką, obecnie znajdującą się w piaskach rzeki. Faktem jest, że Ochla przez wiele lat była zamieszkiwana zarówno przez Polaków, jak i Niemców. W latach 90. XX wieku mieszkańcy, będący zarówno obecnymi, jak i dawnymi osobami, upamiętnili wcześniejsze pokolenia, stawiając w wsi pomnik.
Podczas najazdu Szwedów w XVII wieku, miejscowość doznała znacznych zniszczeń. Do dziś przetrwał we wsi dwór z XVII wieku, choć obecnie jest on nieużywany, a także pałacyk z przełomu XVIII wieku, który częściowo jest zamieszkany. Tuż po zakończeniu II wojny światowej, wieś na krótko nazwana została Jerzmanowem, jednak szybko zmieniono ją z uwagi na częste występowanie tej samej nazwy na Ziemiach Odzyskanych.
Przyjeżdżając do Ochli od strony północnej, po prawej stronie można zauważyć Park Muzeum Etnograficznego (Skansen), w którym znajdują się przykłady ludowego budownictwa z regionu oraz odbywają się cykliczne festiwale etnograficzne.
Zabytki
Na terenie Ochli, w województwie lubuskim, znajduje się kilka ważnych obiektów zabytkowych, które zostały wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Wśród nich można wyróżnić:
- kościół filialny pw. Najświętszej Trójcy, który powstał w pierwszej połowie XIV wieku. Został zbudowany z wykorzystaniem kamienia oraz rudy darniowej. Jego pierwsza wzmianka datowana jest na 1376 rok. W XVI wieku świątynię przekształcono, a przez następne wieki była wielokrotnie remontowana. Po 1525 roku nie pełnił już funkcji kościoła katolickiego, gdyż właściciele oraz mieszkańcy Ochli przeszli na luteranizm. Jednak w 1654 roku, podczas kontrreformacji, kościół powrócił do katolickiej tradycji,
- pałac I, z XVII wieku,
- leśniczówka i teren skansenu,
- zespół pałacowy i folwarczny II, datowany na XVIII-XIX wiek, w tym:
- pałac,
- dwie oficyny,
- folwark, w skład którego wchodziły trzy domy mieszkalne oraz cztery budynki gospodarcze,
- remiza strażacka,
- park.
Warto zwrócić uwagę na architekturę kościoła, która zachowała się w znacznej części w pierwotnej formie średniowiecznej. Charakteryzuje się on wąskimi oknami oraz korpusem z wysokim dachem. Obecną wieżę, murowaną, dobudowano w 1983 roku, a drewniana dzwonnica nadbudowana w czasach powojennych przetrwała do dziś. Wnętrze zdobią elementy barokowe, z kolei ołtarz oraz drewniany krucyfiks klasycystyczny to przykład cennych zachowanych obiektów.
Na zewnątrz kościoła można zobaczyć cztery renesansowe płyty nagrobne rodu von Knobelsdorf oraz niezwykły kamienny krzyż przy schodach prowadzących na cmentarz. Jego historia owiana jest legendami – czy to zbrodnia popełniona przez rycerza von Rothenhurg, czy winy fundatora pałacu, Adama von Unruha. Próby rozstrzygania pokutnego charakteru krzyża tylko podkreślają bogactwo lokalnych opowieści o zabytkach Ochli.
Również wspomniane obiekty, jak pałac i teren skansenu, stanowią ważne elementy dziedzictwa kulturowego regionu, przyciągając turystów i miłośników historii.
Transport
Transport drogowy
W Ochli znajduje się droga wojewódzka numer 279, która łączy to miejsce z drogą ekspresową S3, znaną również jako E65. Ta trasa jest ważnym szlakiem komunikacyjnym, który umożliwia szybki i dogodny dostęp do sąsiednich miejscowości oraz większych miast.
Transport kolejowy
Choć obecnie Ochla nie ma czynnych linii kolejowych, to warto przypomnieć, że do lat czterdziestych XX wieku przez teren ten przebiegała Kolej Szprotawska. Po wojnie, w wyniku przekształceń własnościowych i politycznych, infrastruktura kolejowa została rozebrana. Jedynym śladem po tej kolejowej historii jest dom, który niegdyś pełnił funkcję stacji kolejowej, i który obecnie jest zamieszkany.
Transport publiczny
Oferowane są regularne kursy autobusowe do Ochli. Obecnie do miejscowości dociera jedna linia dzienna (numer 27), która kursuje co około 30 minut w szczycie, z trzema różnymi wariantami trasy.Miejskiego Zakładu Komunikacji w Zielonej Górze, co ułatwia mieszkańcom oraz turystom poruszanie się po okolicy.
Turystyka
Szlaki turystyczne
W regionie Zielonej Góry znajdują się liczne szlaki turystyczne, które zachęcają do aktywnego spędzania czasu na świeżym powietrzu. Wśród szlaków pieszych wyróżnia się Mała Pętla Zielonogórska, oznaczona kolorem zielonym. Rozpoczyna się ona na ulicy Wyspiańskiego i okrąża miasto od południowej strony. Na swojej drodze prowadzi przez takie miejscowości jak Stary Kisielin, Drzonków oraz Ochlę.
Innym interesującym szlakiem jest szlak starej kolejki do Szprotawy, który oznaczony jest kolorem żółtym. Szlak ten przechodzi wzdłuż trasy, którą niegdyś pokonywała Kolej Szprotawska. Jest to idealna propozycja dla tych, którzy chcą zgłębić historię regionu.
Dla entuzjastów rowerowych wycieczek rekomendowany jest Szlak Wału Zielonogórskiego. Rozpoczyna się on przy ulicy Francuskiej i prowadzi poprzez malownicze Wzgórza Piastowskie oraz Skansen etnograficzny w Ochli, kończąc swoją trasę w okolicach kąpieliska MOSIR. To świetne rozwiązanie dla rowerzystów poszukujących pięknych i interesujących tras.
Przypisy
- Nasza Ochla i Jeleniów: Struktura wiekowa mieszkańców Ochli, Jeleniowa i nie tylko [online], www.naszaochla.zgora.pl [dostęp 25.03.2019 r.]
- Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.
- Szlakiem krzyży pokutnych po obu stronach Odry: kamienne zabytki dawnego prawa: informator-przewodnik turystyczny terenu Euroregionu-Sprewa-Nysa-Bóbr. Zielona Góra: Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna "LOTUR", s. 33.
- Garbacz 2011, s. 37.
- Garbacz 2011, s. 36.
- Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
- LUBUSKI WOJEWÓDZKI KONSERWATOR ZABYTKÓW.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Nowy Kisielin | Osiedle Jana Kilińskiego (Zielona Góra) | Osiedle Kamieni Szlachetnych | Osiedle Malarzy (Zielona Góra) | Osiedle Mazurskie (Zielona Góra) | Osiedle Słoneczne (Zielona Góra) | Osiedle Tysiąclecia (Zielona Góra) | Raculka | Zatonie (Zielona Góra) | Osiedle Wazów (Zielona Góra) | Marzęcin (Zielona Góra) | Ługowo (Zielona Góra) | Kiełpin (Zielona Góra) | Jarogniewice (Zielona Góra) | Drzonków | Barcikowiczki | Osiedle Pomorskie (Zielona Góra) | Osiedle Milenijne | Osiedle Czarkowo | Łężyca (Zielona Góra)Oceń: Ochla (Zielona Góra)