Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze

---

Historia

Historia biblioteki publicznej w Zielonej Górze sięga 1946 roku, gdy powstała Powiatowa Biblioteka Publiczna, której pierwsza siedziba znajdowała się w Starostwie przy ul. Chrobrego. Rok później, w 1947 roku, biblioteka została przeniesiona na ulicę Jedności Robotniczej 46. Jej głównym celem była organizacja sieci bibliotek w obrębie powiatu. W tym samym roku podjęto decyzję o utworzeniu miejskiej wypożyczalni książek, której otwarcie miało miejsce 3 maja 1947 roku. W ten sposób zapoczątkowano działalność Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zielonej Górze, która od 1 stycznia 1949 roku działała jako niezależna instytucja, wyłączając się ze struktury PBP. Jej rejestracja miała miejsce 25 maja 1948 roku.

W 1951 roku powołano do życia Wojewódzką Bibliotekę Publiczną, a po pięciu latach zainicjowano jej fuzję z Miejską Biblioteką, co zaowocowało stworzeniem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej (WiMBP). W niedługim czasie, bo już w 1952 roku, biblioteka zmieniła swoją siedzibę, przenosząc się do budynku przy ul. Jedności Robotniczej 57.

W miarę rozwoju miasta oraz w związku z obecnością ośrodka naukowego – Wyższej Szkoły Inżynierskiej, zapadła decyzja o budowie nowego obiektu dla Biblioteki. W 1968 roku rozpoczęto budowę nowoczesnego gmachu przy alei Wojska Polskiego 9.

Rok 1972 był szczególny, gdyż bibliotece nadano imię Cypriana Norwida z okazji 25-lecia jej istnienia. Tego roku zakupiono również pięć szkiców Norwida, wykonanych tuszem w 1864 roku.

Ukończenie budowy nowej siedziby WiMBP miało miejsce w 1975 roku. Oddano do użytku nowoczesny budynek o siedmiu kondygnacjach, o kubaturze 34 500 m³ oraz powierzchni 7300 m². Z kolei w 1977 roku otwarto Muzeum Książki Środkowego Nadodrza, które w chwili obecnej funkcjonuje jako Muzeum Ilustracji Książkowej.

W latach 90. wprowadzono wiele innowacji, takich jak utworzenie Oddziału Obsługi Niepełnosprawnych, a także rozpoczęto proces komputeryzacji biblioteki, tworząc czytelnię multimedialną oraz internetową.

W 2010 roku, jako pierwszy w województwie, uruchomiono mediatekę „Góra Mediów”, zapewniającą bogaty dostęp do zbiorów elektronicznych, takich jak e-booki, audiobooki, pełnotekstowe bazy danych, filmy oraz gry. Od 2001 roku biblioteka cieszy się statusem poziomu naukowego.

W 2012 roku w celu zwiększenia dostępu do zasobów bibliotecznych uruchomiono drugą mediatekę – „Szklana Pułapka”, funkcjonującą jako Filia nr 7 Biblioteki Wojewódzkiej.

Działalność biblioteki

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze stanowi istotny element życia kulturalnego zarówno miasta, jak i całego powiatu zielonogórskiego. Pełni rolę miejskiej oraz powiatowej biblioteki publicznej, co oznacza, że sprawuje merytoryczny nadzór nad bibliotekami gminnymi oraz miejsko-gminnymi w regionie. Ponadto, jako biblioteka wojewódzka, odnosi się również do powiatowych bibliotek publicznych w siedmiu powiatach południowej części województwa lubuskiego.

W ofercie biblioteki znajduje się wiele specjalistycznych zbiorów, które dostępne są w różnych działach, takich jak Czytelnia Ogólna, Czytelnia Prasy oraz Mediateka „Góra Mediów”. Oprócz tego, istnieją także Oddział dla Dzieci, Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Obcojęzyczna oraz Dział Informacji Regionalnej i Bibliograficznej. Warto dodać, że biblioteka dysponuje także Działem Zbiorów Specjalnych oraz 11 filią, które znajdują się na terenie miasta, zapewniając dostęp do różnorodnych zasobów informacyjnych.

Od ponad 50 lat organizowane są „Czwartki Lubuskie”, na które zapraszani są znani polscy pisarze, co stanowi doskonałą okazję do promocji literatury i spotkań z autorami. Ostatnie lata przyniosły szczególną uwagę na twórców lokalnych, co przyczyniło się do popularyzacji lokalnej literatury. W bibliotece odbywa się również coroczny konkurs Wawrzyny Lubuskie, na którym nagradzani są lubuscy autorzy, a także dziennikarze zajmujący się tematyką regionalną. W ramach uroczystej gali wyróżnienia trafiają do najlepszych książek literackich oraz naukowych, co podkreśla znaczenie tego wydarzenia dla kultury regionalnej.

Biblioteka organizuje także cykl spotkań, takich jak „Zielonogórski Salon Poezji” oraz „Czytelnia Dramatu”, w których biorą udział znane osobistości ze świata kultury i sztuki. Wśród gości wymienić można Irenę Jun, Leszka Długosza, Andrzeja Seweryna, Grażynę Wolszczak, Piotra Machalica, Jana Peszka, Annę Seniuk, Zdzisława Wardejna, Wiesława Komasę, Agnieszkę Mandat oraz Marzenę Wieczorek. Dzięki takim wydarzeniom, biblioteka staje się miejscem spotkań oraz wymiany myśli na tematy literackie i artystyczne.

Co więcej, Biblioteka Wojewódzka posiada własną oficynę wydawniczą o nazwie „Pro Libris”, która działa nieprzerwanie od 1996 roku. Publikuje ona, głównie literaturę piękną autorów związanych z regionem lubuskim, w tym laureatów Lubuskiego Wawrzynu Literackiego. Wydawany jest również kwartalnik literacko-kulturalny „Pro Libris” oraz pismo branżowe „Bibliotekarz Lubuski”, co dodatkowo podkreśla aktywność biblioteki w promowaniu twórczości literackiej oraz działań związanych z kulturą i edukacją w regionie.

Zbiory

Na zakończenie 2012 roku, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze dysponowała zbiorami, które liczono na ponad 500 000 woluminów.

W gronie tych pozycji znajdują się nie tylko książki, ale także cenne rękopisy oraz starodruki, które wzbogacają ofertę biblioteki i przyciągają miłośników literatury oraz historii.

Dyrektorzy

Na przestrzeni lat, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze miała wielu dyrektorów, którzy przyczyniali się do rozwoju tej instytucji.

• 1947–1954: Władysław Borowczak,
• 1955: Janina Janczewska,
• 1956–1957: Władysław Drążkowski,
• 1958–1960: Jan Engel,
• 1960-1991: dr Grzegorz Chmielewski,
• 1992–1994: Maria Hołowińska,
• 1994–2009: Maria Wasik,
• od 2010: dr Andrzej Buck.

---

Oceń: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze

---